Artcabinet

Week van het ambacht 2010

Vanaf 16 april is het “de week van het ambacht.”
In onderstaande teksten probeer ik dit thema te 
belichten,vanuit verschillende standpunten.
Ook zult u links aantreffen naar youtube flims 
die allen met ambacht te maken hebben.
Behalve een stukje bezinning m.b.t. het thema,
Hoop ik vooral dat het zal inspireren om het 
ambacht levende te houden binnen onze
samenleving, zowel door consument als
door aanstormend talent!!!


boedha
DSC06376

Week van het ambacht.

Dag 1.

Beste lezer,

De komende week staat in het kader van het ambacht.
In deze link is er meer over te vinden.

http://www.weekvanhetambacht.nl/view.cfm?page_id=10030

De instroom in het technisch onderwijs is schrikbarend terug gelopen, wellicht mede door ons streven als “kennis economie” door het leven te gaan.
Om de animo voor ambacht en handwerk te vergroten zijn de afgelopen jaren de belangrijkste insteken geweest: Inkomen en zekerheid.

Ik betwijfel ten zeerste of dit de juiste motivatie is om iemand te overtuigen een ambachtelijk beroep te kiezen. Het is mijn bedoeling om de komende week, iedere dag een bijdrage te leveren aan dit thema.

Bekijkt u de website en mijn vraag is: in hoeverre vind u zich terug in de tekst?

Als ambachtsman/vrouw in de brede zin, van tekstschrijver tot schrijnwerker. Mensen die in de tweede ,derde en/of vierde dimensie het woord, de materie of de bytes ter hand nemen om te communiceren en vorm te geven.

Bent u tot deze keuze gekomen door het inkomen en de zekerheid die u hier uit verschaft?
Of was het de wisselwerking met de materie of het onderwerp?
Is het de dienstbaarheid die uit uw taak voortvloeit?
De drang om te perfectioneren en een medium nog beter in de hand te krijgen?
De uitdaging om “je ding”iedere keer weer in een werkstuk/opdracht terug te laten komen?

De bezieling en bevlogenheid waarmee een taak uitgevoerd kan worden,
Is dat niet wat ons inspireert om ons pad te volgen?

Is dat niet de manier om jongere mensen te inspireren of te interesseren voor hun toekomst?

Mijn eerste bijdrage aan deze week van het ambacht:

http://www.youtube.com/watch?v=qeb3IiQJSa8

Dag 2.

Enkele jaren geleden heb ik een object gerestaureerd waarbij de term
“met hand en ziel” in vele opzichten van kracht was. Een 19e eeuwse doopfont gemaakt van gesso, gips, paardenhaar, jute en hout. Boven deze font zijn duizenden mensen gedoopt.
Tijdens de 130 uur durende restauratie kwamen er vele gedachten bij mij op,
vaak gerelateerd aan het thema; dopen, verlichting, het licht zien. Los van de christelijke motieven is dit een thema wat enorm van toepassing is op de vorming van een (jong) mens.

Het licht zien, perspectief bieden, een toekomstbeeld hebben, …..
Is dat niet wat ons allen in leven en beweging houd?

Ik zal me blijven herinneren hoe de opbouw van het materiaal was
en wat ik geleerd en gedacht heb tijdens het werk. Welk nummer en wat voor bedrag de factuur had, ben ik al lang vergeten……

http://www.youtube.com/watch?v=YU46CKxlIYw

Dag 3.

Als ik één ben met mijn materiaal….

Ambacht staat voor mij gelijk aan materiaal- of kennis beheersing.
Materiaal en kennis staan voor mogelijkheden.
Mogelijkheden om een concept of vorm tot uitvoer te brengen.

Mijn relatie met materiaal gaat diep, de strijd en de omhelzingen die
wij hebben zijn innig en soms extreem.
De ontwerper vraagt vaak meer van het materiaal dan de ambachtsman heeft geleerd.
Soms vraagt het materiaal of de afwerking om meer, meer dan mijn kunnen.

De French polish zal nooit genoeg schijnen, na miljoenen rondjes leer ik nog steeds bij.
Bij het afspuiten van een vlak blijft elk stofje gelden….
Het geluid van een goede fuse bij het lassen verteld mij over het materiaal,
evenals het snijden van een beitel bij het steken van een ornament.
Waar de hamer het stuk zilver moet raken om de juiste vorm te vinden,
of hoe ik de beitel op mijn draaiende werkstuk plaats.

Momenten van strijd en verbittering,
Woede en mislukking
Maar altijd eindigend in harmonie tussen mens en materiaal;
Die momenten dat ik 1 ben met een materiaal.

http://www.youtube.com/watch?v=TfD_S01_kig

Dag 4.

Na strijd volgt voldoening.

Voldoening dat mijn eigen kunnen vergroot is.
Voldoening om een klant gelukkig te maken.
Van idee naar eindproduct,
van haveloos geval naar pronk kabinet.
Van iets onbruikbaars naar iets nuttigs,
van een vraag naar een oplossing.

De behoefte aan de nieuwe generatie ambachtsmensen is grotendeels
gekoppeld aan de vergrijzing. Aangepast meubilair, schoeisel, protheses, tandtechniek, fijn-mechaniek.

Natuurlijk vind ik het als kunstenaar prachtig mijn “eigen verhaal” vorm te geven en te realiseren. Maar het is ook prachtig om, als ambachtsman, een bijdrage te kunnen leveren aan het directe levensgeluk van een medemens als:

De stoep goed bestraat is en niet meer hobbelt,
Iemand gretig zijn boord leeg kan eten zonder last te hebben van zijn/haar gebit.
De rolstoeler onder zijn keukenblad kan rijden en zelf de afwas kan doen.

Hier ligt een duidelijke rol in het verschiet voor ontwerper en vakman, zowel in praktisch als in beeldend opzicht.De voldoening die je kunt putten uit het wezenlijk iets voor een ander kunnen betekenen is niet in euro’s uit te drukken…..

Ambacht kan betekenen dat je iets routinematig of productiematig maakt,
maar door kunde en perfectie zal het vaak de uitstraling krijgen van een “verheven product”. In zekere zin wordt de ambachtsman/vrouw zelf ook verheven. Het natuurlijke, spontane respect wat mensen (durven) tonen, naar een handwerker,
en in zekere zin vaak een oprechte vorm van jalousie.
De afgelopen jaren ben ik een aantal keren benaderd door mensen die “het roer om wilden gooien” en een kijkje in mijn atelier en werkplaats wilden nemen.
Geslaagde zakenmensen met zekerheid en een goed inkomen die rond hun veertigste tot de bezinning kwamen dat ze nog nooit aan het einde van de dag hadden kunnen zeggen: “Zo, dat heb ik gedaan/gemaakt”.


Natuurlijk kent ook de ambachtman de rol van toeleverancier, en heeft soms geen contact met het eindproduct. Maar zoals dit in veel beroepen een gegeven is, zo kan de vakman/vrouw toch ook vaak het contact met het eindproduct houden en, misschien minstens zo belangrijk, het contact met de eindgebruiker.

In de beeldende vormgeving wordt gesproken over iemands “handschrift” , de stijl van een kunstenaar. De hand van de maker is altijd af te lezen in een ambachtelijk eindproduct, soms moet je het alleen kunnen zien….

http://www.youtube.com/watch?v=fdAOZas-GpM&feature=channel

Dag 5.

In de afgelopen 30 jaar is er onder onze ogen handwerk verdwenen. Binnen enkele generaties zijn uit alle dorpen en steden de koperslagers verdwenen, de houtsnijders, de marmerwerkers volgden hen spoedig op. Er is nog maar een enkele plaats waar ik mijn messing kan laten gieten. Fineer kan ik niet meer laten zagen. Het vergulden van een kerkhaan moet in Den haag gebeuren, en echt houtimitatie schilderwerk is alleen in België nog te leren. Mijn favoriete merk politour is uit de handel genomen evenals de bijenwas van apotheek Woortman uit Utrecht.

De moderne consument heeft weinig feeling met de tijdsintensiviteit van handwerk,
En betaalt makkelijker 65, – euro per uur voor de keuring van hun auto, dan dat zij begrijpen dat hoogglans politoeren gepaard gaat met ongeveer 30 “gangen” van handwerk. Een tarief van 50 euro per uur wordt dan toch wel pittig gevonden.
Weinig ambachtsmensen kunnen werken op nacalculatie van uren, dus ook op deze post stroomt de buit niet binnen.

Vanuit bovenstaande tekst rijst de vraag: Willen we nog wel ambacht? Als een stagiaire begint met een periode binnen mijn atelier, vraag ik vaak 1 van de eerste dagen; Kijk eens om je heen en vertel mij wat niet vormgegeven is, wat niet gemaakt is. Het antwoord is simpel. In een ruimte van 320 m2 vol met machines, producten, materialen en meubels. Het zijn de stukken stam die in een hoek liggen, als stuk natuur, alleen ingekort. Dat schetst het belang van de vormgever en ambachtsman.

Leven zonder ambacht, is dat mogelijk?

Het antwoord op deze vraag is op een prachtige manier vertaald in dit filmpje.

http://www.youtube.com/watch?v=Y_1G2KitQiE&NR=1